Automatic-rock.nl

Het lijkt me goed om — nadat we vele malen stilstonden bij de oude HTM — ook eens naar moderner materieel te gaan kijken. Dat we daarbij weer speciaal naar onze modelbouwers lonken, blijkt wel uit het feit, dat de tekeningen van nieuw Haags materieel in dit artikel de hoofdschotel zijn. Dank zij de HTM zelf, beschikten we over mooie maatschetsen van het laatste materieel en de vaardige tekenaars in HB’s tekenkamer maakten er fraaie modelbouwtekeningen van. Om nu ook wat gegevens te vermelden zij hieronder een summier overzicht wel op zijn plaats.

De Amerikaanse PCC-car deed in 1949 zijn intrede bij de HTM in de vorm van de 1001 en 1002. Ze werden in licentie gebouwd door la Brugeoise en uitgerust met 4 motoren van 55pk. Zoals alle PCC-rijtuigen waren het één-richtings-rijtuigen. Het waren wel echt Amerikaanse trams met de kleine raampjes en de aparte „uitkijkjes” voor de staanplaatsen.
De 1001 en 1002 werden in 1952 gevolgd door de 1003-1024 van dezelfde fabriek. Alleen de deurindeling was bij deze serie anders.
De PCC-car viel bij het verwende Haagse publiek wel in de smaak. De HTM reed al reeds lang met een een-mans-wagen op sommige lijnen, zodoende was het publiek al spoedig tevreden met deze veel comfortabeler en snellere een-mans-wagens. Speciaal de verwarming in de winter sprak de klanten wel aan!

Al spoedig (1957-1960) was uitbreiding van het park gewenst en de serie 1101-1200 kwam in die jaren op de rails. Elektrisch was er niet zoveel gewijzigd, het uiterlijk daarentegen werd aanmerkelijk „vereuropeesd”. De ramen werden groter, de deuren werden weer gewijzigd en automatische koppelingen werden aangebracht om twee of meer rijtuigen te kunnen koppelen. De economie van dit laatste is mij nooit duidelijk geworden, want — zo de HTM eens met 2 PCC’s tegelijk reed — was de tweede PCC bemand met een volwaardige bestuurder, die niets anders meer te doen had dan kaartjes uitgeven en onder de rit: rusten! Logischerwijze zou men zeggen, dat het dan veel slimmer zou zijn, de beide rijtuigen uit elkaar te halen en de frequentie van de dienstregeling te verdubbelen.

Maar hoe ’t ook zij, in 1963 werden opnieuw PCC’s afgeleverd, weliswaar met andere draaistellen, die wij niet voor u op de tekening hebben kunnen zetten, maar die verder op de breedte na gelijk zijn aan de serie 1101-1200. De serie 1201-1240 is weer gebouwd bij la Brugeoise, maar 2350 mm breed tegen 2200 mm bij de vorige serie. Op onze eerste tekenirg vindt u de serie 1003-1024, op de tweede tekening de serie 1200-1240.

Zoals u wellicht bekend, loopt de serie 1200 thans ook op de intercommunale lijn Den Haag—Voorburg en bestaan er plannen om de lijn naar Delft ook met PCC’s te gaan berijden. Ik vind het nog steeds allesbehalve fraaie rijtuigen, die vaak — blijkens eigen aanschouwing — onvoldoende capaciteit hebben. Voor stadsverkeer zal de gele tram aanmerkelijke voordelen boven deze PCC-car hebben, maar anderszijds heeft de PCC-car het woord: autobusuitbreiding voor het grootste deel doen verstommen.

Door zijn geruisloze gang, zijn enorme acceleratie en zijn soepel remvermogen wendde het publiek zich af van de logge, trage en walmende autobus en kreeg weer sympathie voor deze ongetwijfeld moderne tram. We mogen uit dien hoofde allen de PCC-car wel onze dankbaarheid betuigen.
Bijgevoegde foto’s geven u een beeld van de eerste Europese PCC car, de 1001 voor ’t Kurhaus en een ongebruikelijke foto van onszelf van twee gekoppelde PCC’s, aan het station Laan van N.O.-Indië, waarbij u dit keer de rijtuigen van achteren kunt bezien. Betweters zullen ongetwijfeld opmerken, dat de beide op de foto afgedrukte trams niet gekoppeld zijn, omdat ook heden ten dage de diensten zich opstellen aan het eindpunt; in dit geval hebben ze ongelijk, het was een spitsuurtram, die echt uit twee gekoppelde rijtuigen bestond.

Mooi werk voor onze modelbouwers om — mogelijk met behulp van HAMO-draaistellen — ook de PCC-car te vereeuwigen op de modelbaan.