Automatic-rock.nl

Houten roosters met een blokmotief, zogenaamde blokroosters, zijn voor vele doeleinden te gebruiken. Wat huis, tuin en keuken betreft, kan zo'n rooster uitstekend dienst doen op de (koude stenen) vloer van een keuken, douchecel, badkamer of flatbalkon. Op de betonnen vloer van een hobbybox, zoals die in flats wel voorkomen, geeft het zelfs nog een zekere beveiliging. Het meest komen blokroosters voor op schepen. Al eeuwenlang zijn ze daarop in gebruik. Vroeger was het maken van zo'n blokrooster een proefstuk voor een scheepstimmermangezel, het is inderdaad nogal een werkstuk en u kunt uzelf, als u het - met behulp van de moderne hulpmiddelen - weet klaar te spelen, toch echt wel beschouwen als een vakkundig hobbyist op het gebied van houtbewerking.

Het leek mij misschien wel bruikbaar als radiator rooster

De blokroosters die u op de tekening ziet afgebeeld, zijn dus zowel voor het gebruik op de boot als voor andere doeleinden ontworpen. Op heel grote schepen ligt zo'n rooster boven aan de staatsietrap. Vaak bevindt er zich ook een op de plaats waar de roerganger staat. Nat touwwerk dat op een blokrooster wordt gelegd, is snel droog, omdat de wind er goed tussendoor kan spelen. Ze zijn zo ontworpen, dat de gaten steeds smaller zijn dan de latten, zodat er prettig op gelopen of gestaan kan worden. Op het werkblad ziet u vier verschillende roosters afgebeeld. Tekening 1 geeft een klein, eenvoudig roostertje weer. Nummer 2 is iets moeilijker, groter en heeft een ander patroon. De derde is bijzonder sterk en geheel in scheepsstijl en tekening 4 geeft het blokrooster weer dat ook up de foto's is te zien. We zullen ze stuk voor stuk eens nader bekijken. Ze zijn aan de hand van de tekening zo te maken, zonder enige bouwbeschrijving. Vooruit willen we wel zeggen, dat een blok¬rooster van vurehout of een andere splinterende, weinig maatvaste houtsoort, altijd een teleurstelling zal worden. Voor wie graag met hard hout werkt en met het zuiver passend maken van houtverbindingen geen onoverkomelijke moeilijkheden heeft, is het in elkaar zetten van het blokrooster een genoegen.

Rooster 1
Mocht u eenvoudig willen beginnen en eerst willen zien hoe het maken van een dergelijk rooster nu precies in zijn werk gaat, dan raden wij u aan uw krachten te beproeven op het blokrooster van tekening 1. Dit rooster heeft zeer eenvoudige hoekverbindingen en slechts vier latten, die ingekeept moeten worden. Het te gebruiken hout dient in ieder geval recht te zijn en reeds zuiver aan de maat geschaafd. Verder komt het aan op nauwkeurig haaks afschrijven en zagen. Houdt u bij dit laatste wel rekening met de breedte van iedere zaagsnede. Als u met enige maatvastheid en nauwgezetheid werkt, ontstaat er een „binnenwerk" waarvan de schuine kanten straks worden gelijmd in inkepingen in de rand. Deze is steeds 1 cm dikker dan het rooster, zodat dit niet in het water of op de vloer rust.

Cockpitvloer
Het tweede blokrooster heeft meer 'allure', het is groter en bedoeld voor de cockpit van de boot of voor een badkamer. Met enig rekenen kunt u de maten aanpassen aan het aanwezige hout of aan de situatie waar het werkstuk komt te liggen. In plaats van de niet geheel „correcte" lat-aan-rand-verbinding van het eerste rooster komt hier de recht hoekige inkeping met lip. De latten type A-B en C-1) zijn in feite gelijk, maar we hebben ze afzonderlijk aangegeven, omdat de draad van het hout steeds dezelfde kant uit moet lopen. We hebben hier al met vijftig loodrechte aansluitingen te maken en dertig intandingen, die allemaal mooi moeten passen. De enige raad die we hierbij nog willen geven, is: gaat er iets mis, probeert u het dan niet goed te maken met spaantjes ertussen of wat bijvijlen, maar neem een nieuwe lat en maak die goed! De hoekverbindingen kunt u maken als op tekening 1 aangegeven. We hebben echter een halfhout-verstekoplossing getekend, die goed voldoet. Alles wordt na passen met een watervaste lijm definitief in elkaar gezet. Er mag, als het goed is, geen enkele spijker of schroef aan te pas komen.|

Rooster 3
Verder hebben we dan het rooster dat op tekening 3.staat afgebeeld. Dat is evenals het eerste met een rij doorgaande latten in elkaar gezet. De latten voer dit roeister zijn echter dikker dan die hij het blokrooster van tekening 1. Ze zijn tevens aan de onderzijde ingekeept. Hier gaan de langs- en de dwarslatten met een 'tand' in de rand (het raamwerk rondom). Deze rand heeft dezelfde hoekverbinding als het rooster van tekening 2. Overigens is een pen- en gatverbinding op de hoeken ook mogelijk.

Apart cachet
Tenslotte het blokrooster van tekening 4, aan de hand waarvan een rooster werd gemaakt, dat u op de foto's ziet. De maten zijn dezelfde als die van rooster 2, het patroon is anders. Als u het bovendien in verschillende houtsoorten uitvoert, krijgt dit blokrooster een apart cachet. De hoekverbindingen zijn volgens tekening 2. Mahonie voor de rand, teak voor de langslatten en Amerikaans grenen of oregon voor de dwarslatten geeft een interessant effect. Als afwerking het geheel goed schuren en in de blanke bootlak zetten.

Samenvattend zonden we willen zeggen: zorgt u ervoor, dat het hout waarmee u begint, precies aan de maat is; teken vooral zuiver af en bekijk het geheel nog even voor u ergens de zaag in zet. Altijd zuiver zagen en het hout wegsteken met een vlijmscherpe beitel. Neemt u overigens gerust de tijd voor het maken van een dergelijk stukje vakwerk. Op één zaterdag¬middag gaat het nooit. Let vooral op de draad van het hout. Na het lijmen is het altijd nog mogelijk het geheel voorzichtig wat op te schaven en dan te schuren. Vooral niet vernissen als het blokrooster op de boot of in de badkamer moet komen. Dit wegens het gevaar voor uitglijden. Tot slot willen we u erop attent maken, dat teak het mooiste hout is dat voor dit doel gebruikt kan worden. Het kan jarenlang nattigheid verdragen en komt tevens goed tot zijn recht, als u er straks keurige blokroosters van maakt. Het moeilijkste is het „vlechten" van de lange latten. Mocht u daar niet helemaal uitkomen, dan kunt u ze desnoods in twee of drie stukken zagen en de lassen horizontaal maken, zodat ze niet zichtbaar zijn.