We maken de gesloten NS-groentewagen S-CHR


Origineel geschreven door W. Willemse
Gepubliceerd in VT Vrije Tijd, Maart 1966
Originele titel: We maken de gesloten NS-groentewagen S-CHR; de lichtgewicht modelbouwer gebruikt aluminium

vt66-maart-66-1In voorgaande Vt’s hebben we verteld over het maken van modelwagentjes van zink, messing en perspex. Aluminium is echter een materiaal, dat zich ook uitstekend leent voor modelbouw, en het heeft verschillende eigenschappen, die van groot belang zijn in onze modelbouwerswereld.

Aluminium is gering van gewicht. Indien u lange treinen wilt samenstellen, kan het zwaardere gewicht van messing of zinken wagens weleens een spelbreker zijn, vooral als er hellingen in uw baan zijn opgenomen. Aluminium en perspex zijn de aangewezen materialen om lichte wagentjes te bouwen. Aluminium heeft bovendien het voordeel, dat het uitzonderlijk zacht is. Soms is het door toevoeging van een preparaat wat verhard, maar toch blijft het in vergelijking met zink of messing vrij zacht, waardoor het uiterst gemakkelijk te zagen, te vijlen en te schuren is. Het verven van aluminium levert ook al geen moeilijkheden op. Aluminium kunt u echter niet solderen, omdat het blanke metaal, aan de lucht blootgesteld, onmiddellijk een oxydatielaagje vormt. Tegenwoordig zijn er echter voortreffelijke metaallijmen in de handel, die uit twee componenten bestaan en waarmee u metaal goed kunt hechten. Beide componenten moet u voor het lijmen met elkaar mengen. Hierbij moet u aan het volgende denken:

  1. Meng beide componenten volgens de aangegeven verhouding.
  2. De te lijmen oppervlakken moet u eerst goed vlak en vetvrij maken.
  3. Lijmen en drogen moeten liefst bij kamertemperatuur gebeuren.
  4. Het werkstuk moet minstens gedurende de eerste uren van het drogen goed geklemd worden, nog liever gedurende de hele droogtijd.
  5. De lijm moet vierentwintig uur drogen
  6. Was uw handen na het lijmen zorgvuldig, aangezien de lijm uw huid kan irriteren.

We zullen nu met gebruikmaking van aluminium een wagen van de N.S., de S-CHR, gaan bouwen. Deze wagen kan een lading van maximaal eenentwintig ton vervoeren. Voor het transporteren van fruit en groente is hij voorzien van drie ventilatoren op het dak, twaalf afsluitbare ventilatieroosters en vier storeraampjes.

De wanden

De tekeningen 1 en 2 geven de afmetingen van de zij- en kopwanden. Uitkrassen, zagen en vijlen gebeuren weer op dezelfde manier als bij andere metaalsoorten. U kunt gerust wat dikker materiaal (bijvoorbeeld 1 à 1½ mm) nemen. De bij de tekeningen vermelde maten zijn gebaseerd op een materiaaklikte van 1 mm. Indién u dikker materiaal gebruikt moet u verschillende maten aanpassen. De schuifdeuren op de zijwanden zijn eveneens van 1 mm dik aluminium. Hiervoor is aan de onderkant een L-vormig profiel als rail aangebracht. De profielen op de zijwanden (zie tekening) zijn U-profielen (1x1x1 mm), die u kunt buigen van latoenkoper of ivoorkarton Massieve reepjes aluminium geven bijna hetzelfde effect. De profielen op de kopwanden zijn L-vormig (naar buiten uitstekend). De stores en het plankenmotief zijn ingekrast De roosters kunt u imiteren met zeer fijn horregaas, dat u zo achter de openingen aanbrengt, dat de draadjes diagonaals-gewijs lopen De hoeksteunen en knieën kunt u het beste van ivoorkarton maken.

vt66-maart-66-2

Het dak

Omdat we aluminium gebruiken kunnen wij het dak maken volgens de stapelmethode (zie tekeningen 3 en 4). U stapelt daarbij steeds smaller wordende reepjes aluminium op elkaar, zodat de vorm van het dak ontstaat. Vervolgens vijlt u het dak rond. Aangezien het dak over de kopwanden moet uitstoken, plakt u over het afgevijlde dak ivoorkarton De ventilatoren bootst u na van 2 mm rond aluminium (bijvoorbeeld breinaalden), waaraan u aan beide uiteinden een punt vijlt.

De onderbouw

Bij het maken van de bodem bestaat de mogelijkheid, dat u er gaten in moet aanbrengen, als blijkt dat de wielen aanlopen (zie tekening 5). De stelbalken (tekening 6) zijn L-vormige profielen, die waarschijnlijk alleen maar in messing te koop zijn Maar dat is geen bezwaar, omdat het zwaardere messing het zwaartepunt verlegt naar de onderbouw, hetgeen de rij-eigenschappen ten goede komt. Om dezelfde reden zou de bodem ook van zink of messing gemaakt kunnen worden, maar dan gaat wel veel van de winst in gewicht verloren De scheenplaten (tekening 6) moeten van zink of messing gemaakt worden, omdat aluminium te zacht is om als puntlager te dienen. Asveren en -potten (tekening 7) kunt u maken van elk metaal. (In Vt nr. 4, april 1965 staat een gemakkelijke werkwijze beschreven voor het maken van deze onderdeeltjes) Hetzelfde geldt voor de opstapjes onder de schuifdeuren (tekening 6) Het is raadzaam in zo weinig mogelijk fasen te lijmen. U kunt de vier wanden en de dakplaten tegelijk op elkaar lijmen en tevens het horregaas achter de zij- en kopwanden plakken. Op de stelbalken kunnen de scheenplaten, asveren en -potten vastgelijmd worden Als u hiervoor geen aluminium gebruikt, kunt u natuurlijk ook solderen Na het drogen van de lijm moet h.et dak rond gevijld worden en moeten de wanden eventueel nog worden bij -gewerkt met schuurpapier. In de tweede lijmfase worden alle details op nun plaats geplakt en de bodem en de buffers aangebracht. Na nogmaals vierentwintig uur drogen en daarna vijlen en schuren is ons model bijna klaar en kunnen we gaan verven De kleur van de wagenbak is bruin, het dak donkergrijs en het onderstel, evenals de ventilatieroosters, zwart. De opschriften (zie tekening 8) zijn wit en worden diagonaalsgewijs op de zijwanden aangebracht De maten bij de tekening zijn afgestemd op HO, zodat u ze bij TT en N moet omrekenen Als u messing of zink als bouwmateriaal gebruikt, moet u rekening houden met eventueel andere materiaaldikten Tevens moet u dan het dak in de vorm buigen en opsolderen.

  • Dit artikel is bedoeld als inspiratie om zelf aan de slag te gaan. Het is niet per se een 1 op 1 handleiding omdat bijvoorbeeld sommige dingen niet meer leverbaar zijn, of er zijn inmiddels betere materialen of oplossingen beschikbaar.
    Zie het vooral als inspiratie en haal er de voor u bruikbare dingen uit.