Zelfbouw goederenwagen in schaal N
Origineel geschreven door H. H. Stok
Gepubliceerd in Miniatuurbanen, nr10 Jaargang 13 - 1970
Originele titel: Het bouwen van NS goederenwagons, spoor N
Type Hbis
Bij de bouw wordt uitgegaan van een Rapido plastic onderstel (wagens no. 0420, 0421 en 0422).
Algemeen:
In dit artikel vindt u een bouwbeschrijving van de NS schuifwandwagen, type Hbis. De Hbis-serie bestaat in totaal uit 500 wagens, te verdelen in twee series, nl., de eerste serie, bestaande uit de 1ste t/m de 230ste wagen en de tweede, bestaande uit de 231ste t/m de 500ste wagen. De tweede serie heeft een andere zijwandindeling dan de eerste. Dit artikel geeft de bouwbeschrijving van een wagen uit de tweede serie, welke officieel loopt onder nos. 21-84-211 6 115 t/m 21-84-211 6 393.
De Hbis is een grootvolumewagen (inhoud 82,2 m3) en de 8 schuifwanden staan borg voor een snelle belading en lossing d.m.v. vorkheftrucks („hunts” in vakjargon) indien de te behandelen lading op pallets staat. Deze wagen is nl. zo uitgekiend dat hij 48 pallets van 100 x 120 om of 60 pallets van 80 x 120 cm (twee standaardmaten voor pallets) kan bevatten.
Benodigd materiaal:
Vollmer- of Fallerprofielen, dun karton, dik tekenpapier, figuurzaag, ,,Stanley''-mes of zeer scherp keukenmes, zeer fijn schuurpapier, plastic lijm (b.v. Humbrol), schaar, liniaal, potlood, plastic verf, kleuren zwart, wit en rood (alle mat), (Humbrol), terpentine of andere verdunner, fijne kwast, „type-out”.
Werkwijze:
Onderstel en geraamte voor de bovenbouw:
- Verwijder de bovenbouw van het onderstel door de plastic lassen met het Stanley-mes weg te krabben. Pas op voor de wegspringende veertjes van de koppelingen.
- Koppelingen met veertjes uitnemen en bewaren.
- Wielen verwijderen.
- Treeplanken afsnijden en bewaren.
- Onderstel verzagen volgens stippellijn van fig. 1.
- Zaagranden glad afwerken.
- Zaag twee □ Vollmer- of Faller profielen, lang elk 80 mm.
- Lijm de drie losse, verzaagde delen van het onderstel op de twee profielen, zodanig dat de afstand voorkant bufferbalk tot middelpunt aspot 16 mm is en dat de radstand 48 mm bedraagt.
- Monteer de koppelingen en verzegel deze met een vierkant stukje karton (4x4 mm).
- Zaag twee D-profielen van 12,5 mm lengte.
- Lijm deze twee profielen op de buffer-balken tussen de uiteinden van de twee langsprofielen.
- Zaag vier 〉-profielen ter lengte van 11,5 mm.
- Zaag twee U-profielen ter lengte van 16 mm (in de binnenzijde van de U moet precies het verzwaringsplaatje passen, dus zoek het juiste U-profiel uit).
- Lijm de beide U-profielen op de korte zijden van het verzwaringsplaatje.
- Lijm bovengenoemde profielen met daarin gevat het verzwaringsplaatje in het midden op het verlengde onderstel.
- Lijm de vier D-profielen (uit punt 12) op de vier hoeken van het onderstel. Deze gaan de vier hoekstijlen van de wagenopbouw vormen.
- Neem het zwaardere L-profiel uit het Vollmer- of Faller assortiment en zaag er twee stukken uit, lengte 76 mm.
- Deze twee stukken lijmen we in de lengterichting tussen de opstaande □-profielen, zodanig dat het L-profiel in het midden steunt op de U-profielen waarin het verzwaringsplaatje is gevat. Het L-profiel moet tevens zó gelijmd worden, dat één van de poten van de L de „buitenwand” wordt. De kartonnen zijwanden hebben dan een extra ondersteuning en kunnen niet krom trekken.
- Zaag twee 〈-profielen met een lengte van 12,5 mm.
- Lijm deze aan de bovenzijden tussen de opstaande D-profielen.
- Zaag twee L-profielen ter lengte van 76 mm.
- Lijm deze in de lengterichting tussen de opstaande D-profielen. We doen dit op dusdanige wijze, dat één van de poten van de L schuin naar boven wijst (hoek ongeveer 30° ten opzichte van het grondvlak). Op deze schuine zijden lijmen we later het dak.
- Zaag uit een plat profiel een stukje van 13,5 mm.
- Lijm dit stukje in het midden tussen de binnenkant van de L-profielen van het dak. De breedtevoering is nu over de gehele lengte van de wagenopbouw gegarandeerd.
- Zaag een dubbel T-profiel ter lengte van 80 mm.
- Vlak met het Stanley-mes de uiteinden van dit profiel zodanig af dat de hoogte van dit profiel 3,5 mm bedraagt.
- Lijm dit profiel op de hartlijn in de lengterichting boven op het gerede geraamte. Wij hebben hiermede een extra steun voor de bolling in het dak verkregen.
- Monteer de wielen.
Het geraamte voor de beplating van de bovenbouw op het verlengde onderstel is nu gereed.
Beplating bovenbouw:
- Uit het dunne karton knippen we de twee zijwanden, afm. 80 x 16 mm.
- Knip uit hetzelfde karton twee stroken, lengte 80 mm, breedte 2 mm.
- Lijm deze stroken aan de onderzijden van de zijwanden.
- Knip zes stroken ter lengte van 13 mm en ter breedte van 2 mm.
- Lijm deze volgens fig. 2 (gearceerde gedeelte) op de zijwanden.
- Knip twee stroken van 78 mm lang en 1 mm breed.
- Lijm deze aan de bovenzijden van de zijwanden, zodanig dat aan de beide einden van de stroken 1 mm overblijft als ruimte voor de hoekprofielen.
- Knip zes stroken van 17x2 mm.
- Lijm deze stroken op de reeds eerder in punt 4 en 5 genoemde stroken, zodanig dat de strips 1 mm buiten de onderzijden van de zijwanden uitsteken (zie* op fig. 2).
- Knip vier maal het hoekprofiel uit het dunne karton (zie fig. 3).
- Lijm deze vier hoekprofielen vervolgens op de vier hoeken van de zijwanden (zie fig. 2).
- Knip lange strips ter breedte van 1 mm en lijm stukjes ervan op de zijwanden volgens fig. 2.
- Knip acht strookjes met een lengte van 6 mm en een breedte van 4 mm.
- Lijm deze strookjes op de zijwanden volgens fig. 2.
De zijwanden zijn nu gereed. Nu de kopwanden. - Knip de kopwanden uit het dunne karton. Voor afmetingen zie fig. 4.
- Knip lange strips, breedte 1 mm, en plak strookjes eruit op de kopwanden volgens fig. 4.
De kopwanden zijn nu ook gereed.
- Knip uit het dikke tekenpapier het dak, afm. 21 x 81 mm. Alle onderdelen voor de bekleding van de bovenbouw zijn nu gereed.
Assemblage beplating van de bovenbouw en afwerking van de wagen:
- Rode en zwarte verf mengen we in een verhouding 3:1. We krijgen dan de rood-bruine kleur welke onze goederenwagen zal krijgen.
- Verf de compleet gemonteerde kopen zijwanden.
- Verf het dak zwart. Doe dit enigszins streperig (eventueel gemengd met wat witte verf), hierdoor imiteren we vuil en stof op het dak.
- Nadat de zijwanden goed gedroogd zijn, brengen wij door middel van „type-out” de opschriften aan (zie fig. 2).
- Indien u het NS-embleem op de zijwanden wilt aanbrengen, kunt u dit op twee verschillende plaatsen doen (zie kruisjes in fig. 2).
- Lijm de zijwanden tegen de opbouw, zodanig dat de bovenzijden van de zijwanden precies samenvallen met de bovenzijden van de profielen-opbouw.
- Lijm de kopwanden op hun plaats.
- Lijm het dak op zijn plaats en laat het geheel zeer goed drogen.
- Op de hartlijn van het dak brengen wij door middel van zeer kleine lijm-druppeltjes imitatie ventilatoren aan (zie fig. 2).
- Meng een weinig zwarte verf met terpentine of verdunner, zodanig dat een zeer dunne, waterachtige vloeistof wordt verkregen.
- Met deze vloeistof verven we de gehele wagen, ook het dak met de imi-tatieventilatoren. Strijk vooral naar beneden, hierdoor zullen de zwarte, niet geheel opgeloste deeltjes verf zich vooral op de bovenzijden van de diverse randen afzetten, waardoor de dieptewerking van de wagen wordt vergroot.
- Laat het geheel zeer goed, dus zeer lang drogen.
- Breng met zwarte verf de vergrendeling van de schuifwanden aan (zie fig. 5).
Uw wagenpark is nu een NS goederenwagen van een modern type rijker.
Ik ben H.H.Stok. Ik heb er toen ter tijd 4 gebouwd en ze rijden nog steeds.
p.m. copyright ligt dus bij mij. Ik hen toen een hele serie geschreven over het (ver)bouwen van bestaande N-modellen naar NS modellen. Belangstelling ?