Automatic-rock.nl

Om deze wind of watermolen te maken dient men eerst goed de bouwbeschrijving en tekeningen door te nemen. De linker tekeningen van het model zijn op de helft van de ware grootte en kunnen nagemaakt worden uit klosjes hout en latjes. Het model wordt dan 1:88. De rechter tekeningen zijn constructiedetails op ware grootte. Wilt u een tuin- of etalagemodel maken dan moet de molen van latwerk en bekleding worden gemaakt, een tuinmodel dient men bovendien van een rem of vang te voorzien om de wieken stil te zetten.

In de jaren 60 werd voor schaal H0 vaak 1:88 aangehouden, ik meen voornamelijk door het merk Fleischmann. Later hebben de verschillende modelspoorfabrikanten 1:87 afgesproken.
Wilt u de watermolen maken voor in de tuin of etalage lees dan ook het vervolg op dit artikel waar dit specifiek beschreven wordt.

HO model

Men begint met (2), de onderbouw. Een plankje op maat in het vierkant. Hierop maken we het onderhuis (3) van een blokje hout ook kan men 2 en 3 uit één stuk maken, maar dan moeten we 2 uitkepen.
Aan de bovenkant van 3 komt een vierkant plankje (19), dat gelijk is aan de buitenkant van 3. Hierin draaien we in het hart een houtschroef, tot aan de helft der lengte en zagen de kop er af en vijlen deze bolrond.
Waar deuren of ramen komen, nemen we het overstekende gedeelte van 3 weg, evenals voor de schepradkast (20).
Voor deuren en ramen maken we schuine stukjes hout welke passen op de schuine kanten van 3. Op de bovenkant dezer stukjes legt men een stukje fineer, dat oversteekt aan zij. en voor. kant. Voor 20 nemen we een dik klosje hout in de goede vorm en bij het schil, deren maken we er een deur op.

Bovenbouw

Voor 4 nemen we ook een klein klosje hout. Dit kunnen we op twee manieren maken. Het klosje twee maal de dikte van fineer kleiner maken en dan belijmen met fineer dat onder doorsteekt. Het fineer van de zijkanten even aan de achterkant, terwijl de voorkant over de zijkanten doorsteekt. Ook 37 komt aan 4 vast, terwijl voor het HO model 39 vervalt.
Afwerken van 37 aan voor- en achterkant is in de tekening aangegeven, het fineer loopt tot aan de bovenkant.
Op de aangegeven plaatsen maken we tegenover elkaar twee gaten voor de lange spruit 7, aan beide zijden van 4. De korte spruit 8 kunnen we klaarmaken en vóór de bekleding aanbrengen door deze in het klosje in te haken. De staart (21) maken we vast aan de onderkant van 8 met een schuine inkeping, zodat de staartbalk schuin naar beneden loopt. Eerst maken we nu de trap (11) geheel klaar.
Aan de bovenkant tegen 4, onderzijde op 15. De treden lijmen we erop. No. 15 is een plankje van hard hout met twee kleine gaatjes voor 13. Deze twee staande balkjes zijn de dikte van de staartbalk (21) van elkander verwijderd en worden eerst vast gelijmd of verbonden aan de kruibank 15, vervolgens aan 21. Dan volgen de delen 10, die kruiselings onder de trap doorlopen.
De lange schoren (9) lopen aan de zijkant van 11 tot aan 7, een klein stukje fineer dient als dekstuk op 9 en 10. Tegen de stijlen 13 maken we een klein plankje. Dit dient voor (14) de kruihaspel. Het kruirad 14 kunnen we heel goed maken van een wekkerradertje, waarvan de tanden weggevijld zijn In het plankje wordt een gaatje geboord ter dikte van het asje van het wekkerrad, ook in schuine richting naar beneden. Het kapje (5) maken we in de juiste vorm van een klosje hard hout en lijmen dit op 4.
Voor de as (27) boren we een gaatje in het mie den van het kapje, zodat de as er gemakkelijk in draait. Aan de voorkant komt een busje tot op 1/3 van de lengte en met de wijdte van 27. De as mag niet te veel ruimte hebben in het busje. Achter op het kapje maken we de makelaar (6) en aan de voorkant van 4 de nodige consoles en sierlijsten (29). Ook een gaatje in de onderkant van 4 voor het draaien om de houtschroef in het onderhuis.

Klik hier om de werktekening in een nieuw tabblad te openen

De as (27) is gemaakt van hard hout. met aan de voorkant een askop (28). In de askop komen inkepingen voor de roeden (22). De roeden zijn tegen elkaar in de askop gemaakt en aan de voorkant gelijk. Hierover wordt het losse kopje gelijmd.
Het maken van de roeden is een nauwkeurig werkje. Voor het HO model worden ze anders gemaakt als voor de grotere modellen. Eerst worden de roeden gemaakt van taai hardhout. De voorste of buitenroede is aan de voorzijde recht. De achterkant wordt schuin naar het einde afgewerkt.
De zijkanten worden eveneens schuin afgewerkt, aan de kant van het windbord (23). De schuinte loopt van het eind tot aan de plaats van de bovenste heklat (25).
Is dit zover afgewerkt dan gaat men de voorzijde schuin afwerken. Even boven de heklat beginnen we de roede schuin af te werken naar de hekkenzijde, doch niet meer dan één derde van de dikte (zie detail tekening) tot aan de plaats van de 7e heklat. Van de 7e lat tot de 1e verloopt deze schuinte tot zij onder aan het eindvlak blijft. Zijn beide einden zo afgewerkt dan kan men ook de 2e roede dito klaar maken, doch aan de voorzijde, doch niet meer dan één derde dikte der voorste roede hol, zodat bij het draaien der wieken het één cirkelgang is.
De heklatten van (25) maakt men van gesneden fineer, ook de lange latjes 24. De latten moeten precies in de gleuven passen vooral niet te zwaar, daar anders de roeden krom trekken. De lange (zoomlatten) 24 worden er op gelijmd. De buitenste op de voorkant. De twee andere aan de achterkant, alle latjes wat langer houden, na droging gelijk afwerken volgens model.
De borden (23) worden eveneens van fineer gemaakt en met 3 a 4 kleine klosjes aan de achterzijde en tegen de roeden gelijmd. De roeden worden in de askop geplaatst en met een dun nageltje bevestigd, vervolgens het losse kopje ervoor gelijmd.

Grondvlak

Voor het grondvlak (1) gebruiken we triplex. Het middelpunt is gelijk aan het middelpunt van 2. In de cirkel van de trap (11) staan acht (32) kruipalen, deze mogen niet hoger zijn dan de ruimte tussen 15 en grondvlak.

Om de waterlopen (33) en (34) te maken nemen we aan de buitenzijde latjes die iets hoger zijn dan het plankje dat hiertussen ligt. Om een juist beeld van planken weer te geven, maken we fijne groeven in deze plankjes, in 33 dwarse en in 34 lange groeven. Aan het eind van deze waterlopen maken we hekjes. Het geheel in originele kleuren volgens tabel en u hebt een Hollandse modelmolen. (Wordt vervolgd)