Wandmeubel vol muziek


Origineel geschreven door A. W. van Herpen, ing.
Gepubliceerd in VT Vrije Tijd, oktober 1969
Originele titel: Wandmeubel vol muziek, Combinatie van apparatuur zonder snoer problemen

Een radio of een tuner, een versterker, een bandrecorder en een platenspeler, plus evenveel snoeren en stekkers zijn de „muziekinstrumenten" met toebehoren, die tegenwoordig in de huiskamers letterlijk, vaak her en der verspreid, hun plaats innemen. Eigenlijk zou al deze apparatuur in een meubel ondergebracht moeten kunnen worden. Dit is een gedachte, waar menigeen mee speelt, ook al om de slordig hangende bedrading keurig weggewerkt te krijgen. Op een goede dag in deze zomer hebben wij voor u en voor onszelf de knoop doorgehakt en een "muziekmeubel" ontworpen, dat aan alle bovenstaande problemen in een keer een einde maakt.

audiomeubelHet is tevens een soort bergmeubel geworden, want niet alleen biedt het plaats aan de apparaten die wij hierboven noemden, maar ook kunnen er efficiënt langspeelplaten in opgeborgen worden en eventueel fotoartikelen. Doordat het meubel werd voorzien van een achterwand, ontstond de mogelijkheid om de bedrading onzichtbaar, maar toch goed bereikbaar weg te werken. Een prettige bijkomstigheid was nog, dat er plaats overbleef voor een bar. Het uiteindelijke resultaat is op de foto's te zien. Bij het vaststellen van de inwendige maten is uitgegaan van de grootte van onze apparaten. Mocht u een dergelijk meubel willen gaan maken, dan raden wij u aan om deze maten aan te houden. In de eerste plaats omdat door het nemen van andere maten de verhoudingen van het geheel niet meer overeenstemmen en in de tweede plaats omdat er dan altijd ruimte overblijft voor als u nog eens grotere apparaten aanschaft dan u nu wellicht bezit. Wel is het mogelijk de schappen waarop de tuner en versterker staan, iets smaller te maken.

audiomeubel2Materialen
Zoals de kleurenfoto laat zien, is het meubel wat de afwerking betreft gehouden in nogal donker palissander en (gebroken) wit laque. Uiteraard is de keuze van deze kleuren zuiver iets persoonlijks. U kunt zelf andere kleuren gebruiken of het meubel schilderen in plaats van fineren. Het geheel is vervaardigd uit hout. De afmetingen van de verschillende onderdelen zijn als volgt. Het kastenelement en de rugwand zijn gemaakt van 18-mm-multiplex. Tot het kastenelement behoren tevens de scharnierende bovenbladen, de kleppen en de voorkanten van de laden. Het onderstel bestaat uit een raamwerk dat gemaakt wordt van hout van 6,5 x 6,5 cm. Het wordt ondersteund door tapse poten. Het derde element waaruit het muziekmeubel is samengesteld, is de achterwand met raamwerk. De horizontaal lopende liggers hebben afmetingen van 4,5 x 4,5 cm en 2 x 4,5 cm. De verticale stijlen, waartegen het multiplex is bevestigd, hebben eveneens de afmetingen van 2 x 4,5 cm. De beide schappen, die aan de rugwand zijn bevestigd, zijn gemaakt van multiplex van 18 mm dik.

Onderstel
Omdat het onderstel de basis vormt waarop de rest van het meubel zijn steun moet vinden, is het van belang dat het bijzonder solide van constructie is. Het geheel moet zo stijf zijn, dat vervormingen uitgesloten zijn. Zoals reeds gezegd, kunt u het raamwerk fineren of schilderen, maar dat komt later. Aan de omtrek van het raamwerk mag geen kopshout in het zicht komen. De hoekverbindingen dienen daarom gemaakt te worden zoals op de tekening te zien is. De poten zijn op een houtdraaibank zelf te maken. Ze kunnen dan tevens worden voorzien van pennen. Omdat deze pennen weer zuiver moeten passen in de gaten van het raamwerk, is het beter om eerst ergens een proefgat in te boren met een boor die het dichtst de pendiameter benadert. Op de draaibank kunt u de pen dan op de juiste diameter draaien. Wat de uitwendige maten betreft, kunt u — ook al komt er later een laag fineer bij — voor het onbeklede hout de maten van de tekening aanhouden.

audiomeubel3Kastenelement
Bij het maken van het kastenelement is een eerste vereiste, dat de verschillende delen multiplex zeer zuiver worden afgeschreven en daarna nauwkeurig afgezaagd. Als u er niet heel zeker van bent dat u dit zelf precies kunt, raden wij u aan het bij de houthandel machinaal te laten doen. Zoals op de tekening te zien is, zitten zowel de bodem als het tussenschap tussen de beide zijkanten van het kastenelement. De verbindingen worden gemaakt met lijm en schroeven. Als schroeven niet meer mogelijk is, dan alleen lijmen. Bij het op maat (laten) maken van het bovenblad dient u er wel aan te denken, dat de beide scharnierende kleppen in gesloten toestand een naad hebben van 1 mm ten opzichte van het vaste middengedeelte. Een cirkelzaag geeft echter een naad, die breder is dan 1 mm. U mag daarom niet eerst het bovenblad geheel op maat maken en dan de kleppen eruit zagen. Maak het bovenblad enkele centimeters groter dan de aangegeven maten om het dan later zuiver op maat te zagen. Van het bovenblad zit het middenstuk vast aan de doorlopende achterstrook. De beide naden tussen middenstuk en kleppen zitten precies midden boven de twee verticale tussenschotten. Omdat voor een goede bevestiging van het middenstuk op de verticale schotten het draagvlak te klein is, kan er beter een latje van 1 x 1 cm tegen worden gelijmd en geschroefd. Uiteraard dient u alle schroeven enkele millimeters te verzinken om te voorkomen dat ze later door de fineerlaag of het schilderwerk zichtbaar zijn.

Scharnieren
Om de bovenklep aan het vaste gedeelte van het bovenblad scharnierend te bevestigen zou het voor de hand liggen hiervoor een pianoscharnier te gebruiken. Dat is mogelijk, maar veel mooier is het, als u gebruik maakt van een zogenaamde onzichtbare scharnier. Orienteert u zich eens bij een goed gesorteerde ijzerhandel. Bij wijze van proef kunt u hem even op twee kleine plankjes monteren. Ook voor de verticale klep die deel uitmaakt van de voorkant van de bar en de kast voor de bandrecorder zijn speciale scharnieren nodig. Als deze kleppen open zijn, is het noodzakelijk, dat ze vlak komen te liggen met de binnenzijde van de beide kasten (zie foto).
De lade voor langspeelplaten heeft een binnenwerkse hooglemaat van 31 cm en een breedte van 33 cm. De bodem, zij en achterkant van deze lade kan van 12 mm dik multiplex gemaakt worden. Voor een solide bevestiging van bodem en zijkanten aan het voorpaneel van 18-mm-multiplex is het maken van een groef in dit voorpaneel noodzakelijk. Voordat u echter met het maken van deze lade begint, dient u telescoopgeleiders te kopen. Deze worden tegen de zijkanten van de middenschotjes geschroefd en dragen verder de lade. De tussenruimte tussen zijschot en zijkant van de lade wordt bepaald door de telescoopgeleiders. Om kleine foutjes uit te sluiten is het ook voor de grote lade verstandig het voorpaneel lets groter te maken dan uiteindelijk nodig is. Op maat zagen is ook later nog mogelijk. Bij dit op maat zagen is het aan te raden met het volgende rekening te houden. Het voorpaneel van de lade voor de grammofoonplaten schuift 1 mm vrij van de onderkant van het bovenblad. De tussenruimte tussen de laden en kleppen van het gehele voorfront is overal 8 mm. Dit betreft dus zowel de verticale als de horizontale tussenruimte. Links en rechts van het voorfront stroken de laden en kleppen met de zijkant van het kastenelement. De hoogte van de onderste drie laden volgt uit de restmaat tussen de onderkant van de kleppen voor de linkse en rechtse lade en de onderkant van de lade voor de platen. Deze restmaat moet nog worden verminderd met de reeds eerder genoemde 8 mm tussenruimte en 1 mm die nodig is om de onderkant van de ladebodem vrij te houden van de bodem van het kastenelement. De onderkant van het voorpaneel van de laden strookt met de onderkant van het kastenelement. Let wel, het kastenelement en niet het onderstel. De buitenwerkse breedtemaat van de laden wordt 2 mm minder dan de binnenwerkse maat van het kastenelement. De laden schuiven dan aan weerszijden 1 mm vrij. De geleiding van de onderste laden vindt plaats door middel van een zogenaamde kloostersponning in de zijkanten van de laden en een hardhouten latje tegen de zijkanten van de verticale schotjes van het kastenelement. De hoogte van de kloostersponning is 20 mm, de diepte 8 mm. De afstand tot de ladebodem is 40 mm. Als het maken van een kloostersponning in het 12 mm dikke multiplex problemen mocht geven, kunt u de sponning ook formeren door de zijkanten van de laden te maken van 8 en 4 mm dik multiplex.

audiomeubel4Achterwand
Zoals reeds in het begin van dit artikel is vermeld, is het raamwerk samengesteld uit latten en regels van 4,5 x 4,5 cm en 2 x 4,5 cm. De achterkant van het raamwerk ligt in hetzelfde vlak als de achterkant van het kastenelement. Dit impliceert, dat het raamwerk voor de achterwand na het kastenelement moet worden aangebracht. Begonnen wordt met het maken van de omranding. Daarna komen de horizontale tussenliggers, die ongeveer 1 cm worden ingelaten in de verticale regels (zie foto en detailtekening). Daar de horizontale bladen van het kastenelement reeds zijn aangebracht, volgen de plaatsen van de horizontale liggers van de achterwand hieruit. Om tot een stabiel en haaks geheel te komen is zuiver werken een eerste vereiste. Dit geldt vooral voor de twee schappen, die zonder verdere ondersteuning uit de achterwand steken en alleen worden geklemd tussen de twee liggers van 2 x 4,5 cm. Deze latten worden per vak onderling verbonden door twee houtdraadbouten. Het bovenste schap wordt met verzonken platkopschroeven op de onderliggende lat geschroefd. De laatste onderdelen, die het raam compleet maken, zijn de twee verticale latten, die het middenvak vormen. Deze worden ingelaten in de horizontale liggers en komen daardoor in hetzelfde vlak als de rest. Het gedeelte van het raamwerk dat boven het kastenelement uitsteekt, wordt nu bekleed met 18-mm-multiplex, uiteraard onderbroken ter plaatse van de schappen.
Tenslotte worden de beide zijkanten afgedekt met latten, die gelijk komen te liggen met de zijkant van het kastenelement, de achterkant van de verticale regels. De foto van de achterwand laat zien, dat de achterwand aan het raamwerk wordt bevestigd met schroeven in de verticale stijlen. Hiermee wordt bereikt, dat aan de voorkant geen dichtgeplamuurde schroefgaten zichtbaar worden. Het zal u wel bekend zijn, dat het heel moeilijk is een dergelijk gat onzichtbaar te maken.

Enkele details
De achterwand van de bar bestaat uit een plaat rood plexiglas. Om deze te kunnen schroeven is er aan de onderkant een extra latje aangebracht. Verder zit er in de bar een extra-schap van spiegeldraadglas. Wanneer dit glas 10 cm van de voorkant wordt gehouden, blijft er een plaats vrij voor flessen. De achterwand van de berging voor de bandrecorder bestaat uit een plaat triplex. Achter de lade voor langspeelplaten komt geen achterwandje. De randafwerking van het bovenblad heeft een speciaal profiel, dat is nagemaakt van het profiel van een wandmeubel. Bij de detailtekening is het profiel rechthoekig gehouden, omdat dit eenvoudiger te maken is. Wij schreven reeds, dat voor de kleppen in het bovenblad onzichtbare scharnieren zijn gebruikt, evenals voor de verticale kleppen. We raden u wel aan voor het bovenblad eerst een scharnier te kopen en dit op een paar losse plankjes te monteren. Als u tijdens de montage een foutje maakt, is dat niet erg, want u kunt alles nog eens overdoen. Aan het meubel zelf wordt duur materiaal verwerkt. Iedere fout kost daarom geld. De klepscharnieren voor onder andere de bar hebben de vorm van een acht en zijn grotendeels uit plastic vervaardigd. Omdat de speling tot de bovenkant van de onderliggende lade slechts 8 mm is, zijn alleen deze scharnieren geschikt. Tenslotte willen we er nog op wijzen, dat u zelf de nodige variatie kunt aanbrengen wat betreft het gebruik van de verschillende vakken en laden. U kunt bijvoorbeeld geen bar maken, maar deze ruimte aanwenden om er een naaimachine in op te bergen. Ook kan het meubel gemaakt worden zonder schappen en achterwand.

audiomeubel-werkblad