Automatic-rock.nl

Dit is deel 8 uit de serie 'Hoe verlichten wij ons huis goed?'. Ik heb het destijds in 2010 online gezet op de voorloper van deze site met enkele aanpassingen aan die tijd (denk aan een spaarlamp ipv een gloeilamp van 100W). Tegenwoordig zijn bijna alle lampen in mijn huis ledlampen geworden. Dat hoeft helemaal niet veel te kosten, de ledlampen van bv Kruidvat bevallen mij erg goed.

Onderzoekingen hebben uitgewezen, dat in en, rond de woning meer ongelukken gebeuren dan in de bedrijven en in het verkeer. Deze huis-, tuin- en keukenongelukken hebben velerlei oorzaken. Een van de belangrijkste daarvan is de onvoldoende verlichting van „vergeten gebieden" als trappen, overlopen, zolders of kelders. Hoeveel mensen hebben op een duistere trap niet de smak van hun leven gemaakt en wie heeft niet eens ervaren al struikelend letterlijk met de onverlichte deur in huis te vallen? Een goede verlichting is daarom niet alleen uit het oogpunt van sfeer en gezelligheid noodzakelijk, maar zeker ook om gebroken benen en gekneusde ribben te voorkomen.

Buitenverlichting
Wanneer het bezoek 's avonds de trede van de stoep voor het huis niet kan zien, is dat niet alleen weinig gastvrij, maar ook gevaarlijk. Een bolletje onder de luifel of opzij van de deur of een goed waterdicht afgesloten buitenlamp geeft een prettig gezicht en voorkomt veel ongemak. De lamp moet zodanig geplaatst zijn, dat naamplaatje en huisnummer goed te zien zijn en ook zodanig dat u binnen goed kunt zien wie er buiten staat. Vooral voor achterafgelegen huizen is dit belangrijk. Een gloeilamp van 60-75 W is in de meeste gevallen wel voldoende. Het glas van de ballon of de muurlamp moet het licht wel zodanig afschermen, dat de bezoekers niet verblind worden. Achter het huis is een goede lichtbron onmisbaar om obstakels als vuilnisemmer, slordig weggezette fietsen of een paar "vergeten" rolschaatsen te zien en uit de weg te gaan. Een persglaslamp van 100 W, type "flood"-met brede lichtbundel, voldoet hier zeer goed. Bovendien kan deze lamp als tuin verlichting dienst doen in niet al te grote tuinen. De reikwijdte (± 15 m) van het licht is zo groot, dat zelfs bij achter in de tuin staande schuurtjes (de meeste tuintjes bij de moderne woningen halen nog geen 15 m) geen ernstige ongelukken kunnen gebeuren.

Goed licht rondom het huis is, vooral wanneer men eenzaam of achteraf woont, niet alleen een gemak, maar ook een goede veiligheidsmaatregel. Ongure elementen hebben het meestal niet op veel licht begrepen! Bij alleenstaande bungalows en dergelijke is het daarom raadzaam een verlichting met persglaslampen te laten aanleggen op de hoeken van het huis, zodanig dat de gehele tuin wordt bestreken. Deze verlichting moet in zijn totaliteit met één draai aan de knop ontstoken kunnen worden.
Een wat prettiger onderwerp is de verlichting van de tuin zelf omwille van de bloemen en bomen. Dat kan gebeuren met persglaslampen in veiligheids-lamphouders, maar er zijn tegenwoordig ook speciale tuinlampen op wit statief (hoogte 90 cm of 1.50 m) met grondpen. Een ander soort is uitgevoerd met kleine metalen kapjes in vrolijke kleuren, bestemd voor één of drie kogellampen 25 W/24 V. Om veiligheidsredenen is het raadzaam dergelijke tuinverlichtingen uit te voeren met 24 V, zodat de uitrusting dus gecompleteerd moet worden met een transformator 220-24 V.
Voor flatbewoners is buitenverlichting geen probleem. Meestal zijn portieken en dergelijke verlicht met kleine 8-W-TL-lampen. Voor het verlichten van balkons of terrassen kunt u ook gebruik maken van de veilige methode met staande lampen met 24-V-lampen. Een dergelijke extra-verlichting voorkomt gesleep met en beschadiging en vuil worden van in huis staande lampen.

Entree, hal en gang
Een centraal lichtpunt in hal of gang is zelden in staat een gezellige sfeer te scheppen. Men kan weliswaar jas en hoed vinden, maar wie nog even het uiterlijk wil controleren, heeft daarvoor meestal niet het juiste licht. Een goede spiegelverlichting is daarom noodzakelijk. Ze werd reeds eerder in deze serie artikelen uitvoerig beschreven. In een lange gang kan het attractief zijn verscheidene lichtpunten, bijvoorbeeld in de vorm van wandlampen, aan te brengen. Het beste is ze langs een wand te plaatsen. Symmetrie is hier saai. Is inbouw in het plafond mogelijk, dan ook liefst niet in het midden van het plafond.

Trappen en overloop
Vooral in grote huizen zal een speciale trapverlichting prettig zijn; in kleinere, moderne huizen is de trap in de regel voldoende verlicht wanneer gang- en overloopverlichting van voldoende niveau zijn. Een veilige trapverlichting is niet zozeer een kwestie van lichthoeveelheid als van invalsinrichting. Een trap opgaan is wat het zien betreft niet moeilijk. De meeste ongelukken gebeuren echter bij het naar beneden gaan. Dan immers kan men zich vergissen in het schatten van de afstand of de breedte van een trede. Er zijn vele oplossingen gezocht, bijvoorbeeld de bekleding van de treden met vaste vloerbedekking of linoleum in twee verschillende kleuren. De stootrand (de opstaande kant) houdt men daarbij meestal lichter dan de trede. Zonder de juiste licht-inval voldoet dit toch niet helemaal, zeker niet bij het naar beneden gaan. De enig juiste manier om de belangrijke verkeersweg die een trap in een huis nu eenmaal is tot een veilige te maken, is een goede verlichting zowel aan de boven- als aan de benedenzijde van de trap.

Aan de bovenkant moet ze zo geplaatst en zodanig van sterkte zijn, dat iedere trede een schaduw werpt over een vierde tot drie vierde van de volgende, lager gelegen trede. Gebeurt dit, dan steekt iedere stootrand licht af tegen de volgende trede. Voor dit doel is de gloeilamp het meest geschikt, omdat deze een duidelijker schaduw geeft dan een TL-lamp. De lamp moet niet midden boven de trap worden geplaatst, maar iets naar de zijkant, zodat degene die naar beneden gaat het licht niet onderschept. De verlichting moet zowel beneden als boven in- en uitgeschakeld kunnen worden. Dit geldt uiteraard ook voor de zolder- of keldertrap.
Zolder of vliering moet verlicht worden met, al naar gelang van de oppervlakte van de ruimte, een gloeilamp van 75-100 W. In kelder of kelderkast heeft men om tal van redenen ook voldoende licht nodig. Daarom geldt voor al deze ruimten en ook voor het schuurtje, waar door on voldoende licht gevaarlijke misstappen gedaan kunnen worden of waar men niet gauw genoeg iets kan vinden in het (half)duister: nooit te zuinig zijn met licht. Een gebroken been kost meer en een bedorven humeur heeft vaak ook veel tijd nodig om te "herstellen".